Wzorzec FCI
WYŻEŁ WĘGIERSKI KRÓTKOWŁOSY
(Rövidszörü Magyar Vizsla)
Wyżły węgierskie krótkowłose to psy myśliwskie średniej wielkości, o szlachetnym i eleganckim wyglądzie, z krótką rudo-złotą szatą. Ich lekka, szczupła budowa ciała uosabia harmonię piękna i siły. Wzorzec FCI
Kraj pochodzenia ? Węgry (wyżły kontynentalne), grupa VII
wzrost psy 58-64cm waga do 30kg
suki 54-60cm waga do 25kg
Historia rasy
Prawdopodobnie przodkowie wyżła węgierskiego przybyli na Węgry przez Karpaty wraz z koczowniczymi madziarskimi plemionami. Swoje niezwykłe złoto-rude umaszczenie zawdzięczają jednemu z protoplastów – żółtemu tureckiemu psu myśliwskiemu.
Polska nazwa „wyżeł” funkcjonuje od czasów Stefana Batorego, a pochodzi od węgierskiego słowa „vizsla”. Pierwsze opisy i ilustracje tych psów odnaleziono w dokumentach sięgających XIVw.
W wieku XVIII wzrosło znaczenie wyżła węgierskiego jako psa myśliwskiego. A pod koniec XIX stulecia zaczęto organizować konkursy dla wyżłów, w których popularne „węgry” odnosiły wielkie sukcesy. W tym okresie psy polujące odegrały ważną rolę w rozwoju rasy. Nowoczesny typ hodowli przystosowany do obecnych sposobów polowania osiągnięto w roku 1920 dzięki skrzyżowaniu wspomnianego żółtego psa tureckiego z pointerem oraz niemieckim wyżłem krótkowłosym. Rasa została uznana prze FCI w 1936r.
Charakterystyka rasy
Wyżły węgierskie odznaczają się chęcią do nauki, mają bardzo dobrą pamięć, szybko kojarzą. Są to psy energiczne i otwarte, bardzo uczuciowe, o pogodnym nastawieniu do ludzi i świata. Bardzo wierne i opiekuńcze, bezgranicznie oddane właścicielowi, szybko tworzą bliskie relacje z mieszkańcami domu. Są uważane, bardzo słusznie, za psy rodzinne, można je polecić rodzinom z dziećmi i osobom samotnym. Co do innych zwierząt ? wyżły węgierskie akceptują nawet koty, ale tylko „swoje”, domowe i to w przypadku, gdy wychowują się z kotami od szczenięcia. Obce koty traktują jak intruzów.
Polecając te psy rodzinom z dziećmi lub osobom spędzającym dużo czasu poza domem, należy pamiętać, że wyżły węgierskie potrzebują dużo ruchu! Rozpatrując kupno psa tej rasy trzeba się zastanowić, czy jesteśmy w stanie zapewnić pupilowi wystarczającą ilość ruchu. Wyżły, szczególnie młode osobniki, którym nie dostarczy się odpowiedniej ilości ruchu, robią się nadaktywne, mogą rozładować swoje napięcia np. na meblach.
Psy te, prowadzone cierpliwie i z sercem, odnoszą wiele sukcesów. Zupełnie nie nadają się do prowadzenia „twardą ręką”, są wrażliwe, a przy takim traktowaniu stają się niepewne i bojaźliwe. Wyżły do tego stopnia odczuwają zmiany naszego nastroju, że złe spojrzenie lub naszą obojętność traktują jak karę.
Odnosząc się do pupila z sercem, chwaląc i nagradzając pieszczotami i smakołykami, można osiągnąć z tą rasą znacznie więcej. Przy łagodnym prowadzeniu, pies będzie oddany swojemu właścicielowi całym sercem i zrobi wszystko, żeby mu się przypodobać.
„Węgry” to psy do głaskania, inicjują kontakt – przytulanie się do nogi, położenie głowy na kolanach domownika czy „oglądanie telewizji” z kolan właściciela to standard. Zalecam wymianę łóżka na większe po sprowadzeniu wyżła do domu, bo normą jest budzenie się rano z psem w łóżku ;-) Większe łóżko zapewni komfort snu, Państwu i pupilowi ;-)
Wyżły doskonale rozpoznają nastroje panujące w domu, potrafią pocieszyć i rozśmieszyć, gdy zajdzie potrzeba.
Bardzo szybko zaprzyjaźniają się z ludźmi. Zawsze gdy ktoś nas odwiedza, witany jest przez psa piłeczką w pysku lub inną zabawką. W okresie „deszczowym”, jesień, zima, wiosna, pies przynosi gościom szmatę do wytarcia nóg – te same zasady dla wszystkich domowników!
Wyżeł węgierski może przejawiać chęć dominacji, ustalenia swojej pozycji w hierarchii stada. Podobnie było u nas, gdy Huba chciała zdominować najmłodsze dziecko. Objawiało się to spychaniem z kanapy i zajmowaniem miejsca najbliższego „szefowi”. Takie zachowania należy jak najszybciej ukrócić, ale nie krzykiem i karaniem. W naszym domu najmłodsze dziecko przez pewien czas karmiło psa, który zrozumiał, że musi się podporządkować „karmiącej ręce”. W prosty i łagodny sposób cel został osiągnięty, a hierarchia ustalona.
Wyżły węgierskie są psami rodzinnymi, ale nie należy lekceważyć ich wrodzonych cech. Nie inicjują sprzeczek ani walk, nie zaczepiają innych psów, ale w razie konfrontacji, czy w obronie „swojej” rodziny nie cofnie się przed walką, wykaże się siłą i determinacją.
PIELĘGNACJA / CHOROBY
Wyżły węgierskie są na ogół zdrową rasą, dożywają nierzadko 15 lat (i tak za krótko), a średnia długość ich życia to 12-13 lat. Należą do ras długowiecznych, przez większą część życia pozostają w dobrym zdrowiu i kondycji, rzadko chorują.
Choroby występujące częściej niż inne przypadłości tej rasy to choroby na tle immunologicznym (alergie pokarmowe) objawiające się problemami skórnymi i zapaleniem spojówek. Problemem może być dysplazja stawu biodrowego, dlatego też wyżły przed dopuszczeniem do rozmnażania obligatoryjnie badane są pod kątem dysplazji.
Wyżły węgierskie dobrze radzą sobie z warunkami pogodowymi. Osobiście zalecam zakładanie pupilom ocieplaczy, gdy temperatura za oknem spada poniżej -5ºC, ponieważ psy tej rasy nie posiadają podszerstka; natomiast bardzo dobrze znoszą wysokie temperatury.
Psy tej rasy nie wymagają specjalnej pielęgnacji, wystarczy od czasu do czasu wyczesać je gumową rękawicą. Dobrze jest raz w miesiącu skontrolować stan uszu i przyciąć pazury u weterynarza.
Na koniec ciekawostka: Rövidszörü Magyar Vizsla jest jedyną rasą psa bez zapachu!
Wielkie podziękowania dla pani Małgorzaty Janiec (hodowla „Pepperoni Team”) za zgodę i umożliwienie korzystania z jej opisu rasy. Nikt lepiej tego nie zrobił. Dziękujemy ?
Inne źródła:
David Taylor „Księga psów”
Erwin Dembioniok „Wyżły”
FCI Standard